Javascript Nedir?

Javascript, web sayfalarını etkileşimli hale getirmek için kullanılan bir programlama dilidir. Web tarayıcılarında çalışır ve HTML ve CSS ile birlikte web geliştirme sürecinin temel taşlarından birini oluşturur. Javascript, tarayıcıda çalışan bir betik dili olarak başladı, ancak son yıllarda Node.js gibi platformlarla sunucu tarafında da kullanılmaya başlandı.

Temel Özellikleri

Hafif ve Hızlı: Javascript, tarayıcıda hızlıca çalışabilen hafif bir betik dilidir. Bu özelliği sayesinde web sayfalarının kullanıcı deneyimini artırır.
Nesne Tabanlıdır: Javascript, nesne tabanlı bir programlama dilidir. Bu, verileri ve işlevleri nesneler olarak düzenlemenize ve işlemenize olanak tanır.
Tarayıcı Entegrasyonu: Javascript, tarayıcıların çoğunda doğrudan desteklenir ve bu sayede web sayfalarına kolayca entegre edilir.
Çok Yönlüdür: Javascript, web sayfalarındaki görsel efektlerden, form doğrulamalarına, veri işleme işlevlerine kadar pek çok görev için kullanılabilir.
Dinamik Sayfa Güncelleme: Javascript, web sayfalarının dinamik olarak güncellenmesini sağlar. Bu sayede sayfa yeniden yüklenmeden içeriğin değiştirilmesi mümkün olur, kullanıcıya daha akıcı bir deneyim sunulur.

Javascript'in Kullanım Alanları

Web Geliştirme: Javascript, web tarayıcıları tarafından desteklendiği için web sayfalarını etkileşimli hale getirmek için sıklıkla kullanılır. HTML ve CSS ile birlikte kullanılarak zengin kullanıcı deneyimleri sağlanabilir.
Web Uygulamaları: Modern web uygulamaları genellikle Javascript tabanlıdır. Örneğin, Facebook, Gmail gibi uygulamaların birçoğu Javascript kullanır.
Mobil Uygulamalar: Javascript tabanlı çerçeveler (frameworks) ve kütüphaneler (libraries) sayesinde, Javascript kullanılarak iOS ve Android gibi mobil platformlar için uygulamalar geliştirilebilir.
Oyun Geliştirme: WebGL ve WebAssembly gibi teknolojilerle birlikte, Javascript oyun geliştirme sürecinde de kullanılır. Tarayıcı tabanlı oyunlar, hatta bazı oyun motorları Javascript ile geliştirilebilir.

Javascript, modern web geliştirme süreçlerinin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Hem tarayıcıda hem de sunucu tarafında geniş bir kullanım alanına sahiptir. Gelişen teknolojilerle birlikte Javascript'in yetenekleri sürekli olarak artmakta ve daha fazla uygulama alanı bulmaktadır.

Örnek Javascipt Kodu


// Bir fonksiyon tanımlayalım
function greet(name) {
    console.log("Merhaba, " + name + "!");
}

// Fonksiyonu çağıralım
greet("Ahmet");

Bu Javascript kodu, bir fonksiyon tanımlar ve bu fonksiyonu çağırır. Fonksiyon, bir isim parametresi alır ve bu ismi bir selamla birleştirerek konsola yazdırır. Örneğin, greet("Ahmet") çağrısı "Merhaba, Ahmet!" çıktısını verecektir.

Javascript'te fonksiyonlar, belirli bir işlemi gerçekleştirmek için kullanılır. Bu örnekteki greet fonksiyonu, bir kişiye selam vermek için kullanılabilir. Parametre olarak aldığı ismi selamla birleştirerek sonucu konsola yazdırır. Bu kod örneği, Javascript'te temel bir fonksiyon tanımlama ve çağırma işlemi göstermektedir.

Javascript Ne İşe Yarar

JavaScript, web geliştirme sürecinde birçok farklı amaç için kullanılabilen çok yönlü bir programlama dilidir.

Web Sayfalarını Etkileşimli Hale Getirme: JavaScript, web sayfalarına etkileşim eklemek için kullanılır. Kullanıcıların butonlara tıklaması, formları doldurması veya fareyle etkileşimde bulunması gibi olaylara tepki verebilir. Böylece web sayfaları daha dinamik ve kullanıcı dostu hale gelir.
Veri Doğrulama ve Form Kontrolü: Formların doğru şekilde doldurulup doldurulmadığını kontrol etmek için JavaScript kullanılabilir. Kullanıcıların gerekli alanları doldurmasını sağlayabilir, veri girişlerini doğrulayabilir ve hataları göstererek kullanıcı deneyimini iyileştirebilir.
Görsel Efektler ve Animasyonlar: JavaScript, web sayfalarına görsel efektler ve animasyonlar eklemek için kullanılabilir. Örneğin, bir elementin görünürlüğünü değiştirmek, hareket ettirmek veya rengini değiştirmek gibi efektler JavaScript kullanılarak kolayca gerçekleştirilebilir.
AJAX İsteği Yapma: JavaScript, Asenkron JavaScript ve XML (AJAX) teknolojisi sayesinde web sayfalarının arka planda sunucu ile iletişim kurmasını sağlar. Bu sayede sayfaların yeniden yüklenmesi olmadan dinamik içerikler getirilebilir, böylece daha akıcı bir kullanıcı deneyimi sağlanabilir.
Web Uygulamaları Geliştirme: JavaScript, modern web uygulamalarının geliştirilmesinde temel bir bileşendir. Tek sayfa uygulamaları (Single Page Applications - SPA) gibi popüler mimariler genellikle JavaScript tabanlı çerçeveler kullanılarak geliştirilir.
Mobil Uygulama Geliştirme: JavaScript, çeşitli mobil uygulama geliştirme çerçeveleri ve platformlar aracılığıyla mobil uygulamaların geliştirilmesinde de kullanılabilir. Örneğin, React Native veya Ionic gibi çerçeveler, JavaScript'i kullanarak iOS ve Android için mobil uygulamalar geliştirmeyi mümkün kılar.
Oyun Geliştirme: WebGL ve WebAssembly gibi teknolojilerle birlikte JavaScript, tarayıcı tabanlı oyunların geliştirilmesinde kullanılabilir. Ayrıca popüler oyun motorları, JavaScript ile oyun geliştirmeye imkan tanır.
JavaScript, web geliştirme sürecinde önemli bir rol oynar ve geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu nedenle, hem başlangıç düzeyindeki geliştiriciler hem de deneyimli profesyoneller tarafından sıklıkla tercih edilir.

Javascripti Kim Buldu ?

JavaScript, Netscape Communications Corporation'ın bir çalışanı olan Brendan Eich tarafından 1995 yılında geliştirilmiştir. O zamanlar, Netscape Navigator tarayıcısının geliştirilmesi sırasında, daha önce sadece HTML ve CSS gibi web sayfası içeriğini düzenleme ve biçimlendirme dilleri kullanılmaktaydı. Ancak, sayfaları daha etkileşimli hale getirmek ve kullanıcı deneyimini artırmak için bir programlama diline ihtiyaç duyuluyordu.

Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla Brendan Eich, Mocha adını verdiği bir dil üzerinde çalışmaya başladı. Daha sonra bu dilin ismi LiveScript olarak değiştirildi ve nihayetinde JavaScript olarak adlandırıldı. JavaScript'in adının "Java" ile benzer olması, o dönemde Java'nın popülerliğinden faydalanmak amacıyla seçilmiştir, ancak iki dilin arasında herhangi bir teknik benzerlik bulunmamaktadır. JavaScript, hızla popülerlik kazandı ve web geliştirme dünyasında standart bir programlama dili haline geldi.

En Popüler Javascript Çerçeveleri ve Kütüphaneleri Nelerdir?

Next.js: React tabanlı bir framework olan Next.js, sunucu tarafı render ve dosya tabanlı yönlendirme gibi özelliklerle React uygulamalarını genişletir. SSR (Server-Side Rendering) desteği, SEO dostu URL yönetimi ve verimli bir geliştirme deneyimi sağlar.
React.js: Kullanıcı arayüzü oluşturmak ve geliştirmek için kullanılan popüler bir JavaScript kütüphanesidir. Bileşen tabanlı yapı, Sanal DOM ve tek yönlü veri akışı gibi özelliklerle modern web geliştirmeye olanak sağlar.
Angular: Google tarafından geliştirilen bir JavaScript çerçevesi. SPA'lar oluşturmak için kullanılır ve birçok büyük şirket tarafından tercih edilir.
Vue.js: Hafif ve esnek bir JavaScript çerçevesi olan Vue.js, kullanımı kolay olması ve küçük boyutuyla dikkat çeker. React ve Angular'a alternatif olarak kullanılabilir.
Node.js: Sunucu tarafı JavaScript çalıştırmak için kullanılan bir çalışma zamanı ortamıdır. Hızlı ve ölçeklenebilir ağ uygulamaları oluşturmak için idealdir.
Express.js: Node.js tabanlı hızlı ve esnek bir web uygulaması çerçevesidir. RESTful API'ler oluşturmak için sıklıkla tercih edilir.
Svelte: Yenilikçi bir JavaScript çerçevesi olan Svelte, kompilasyon sürecinde kodu optimize ederek performansı artırır.
Ember.js: Tam özellikli bir JavaScript çerçevesi olan Ember.js, özellikle büyük ölçekli ve karmaşık web uygulamaları için uygundur.
Backbone.js: MVC mimarisi sağlayan bir JavaScript çerçevesi olan Backbone.js, tek sayfa uygulamaları geliştirmek için kullanılır.
Meteor: Full-stack JavaScript platformu olan Meteor, istemci ve sunucu tarafı geliştirme için kullanılır. Hızlı prototip oluşturma ve gerçek zamanlı uygulamalar geliştirme için idealdir.

Javascripti Kim Geliştiriyor?

JavaScript'in geliştirilmesi ve standartlarının belirlenmesi, WebStandards kuruluşları ve tarayıcı sağlayıcıları tarafından yürütülmektedir. Bu bağlamda, JavaScript'in gelişimi şu şekilde gerçekleşmektedir:

ECMAScript Standartları: JavaScript'in temelini oluşturan ECMAScript'in standartları, Ecma International adlı bir kuruluş tarafından belirlenir. ECMAScript, dilin resmi belirtimini ve özelliklerini tanımlar. Bu standartlar, geliştiricilere hangi özelliklerin dilin bir parçası olduğunu ve nasıl çalıştığını belirten rehberlik sağlar.
Tarayıcı Sağlayıcıları: Tarayıcılar, JavaScript motorları ile geliştirilen ve çalıştırılan yazılımlardır. Tarayıcı sağlayıcıları, JavaScript motorlarının geliştirilmesi ve güncellenmesiyle ilgilenirler. Önde gelen tarayıcı sağlayıcıları arasında Google (Chrome), Mozilla (Firefox), Microsoft (Edge), Apple (Safari) ve Opera Software (Opera) bulunmaktadır.
Topluluk Katkıları: JavaScript'in gelişimi, geniş bir açık kaynak topluluğu tarafından desteklenmektedir. Programcılar ve geliştiriciler, çeşitli JavaScript çerçeveleri, kütüphaneleri ve araçlar geliştirerek dilin gelişimine katkıda bulunurlar.
Platformlar ve Çerçeveler: JavaScript'i kullanan platformlar ve çerçeveler (frameworks), dilin belirli alanlarda gelişmesine katkıda bulunabilirler. Örneğin, React, Angular, Vue.js gibi JavaScript çerçeveleri, web uygulamalarının geliştirilmesinde önemli bir rol oynar ve bu platformlar tarafından sağlanan özellikler, dilin gelişimine etki edebilir.
JavaScript'in gelişimi, geniş bir ekosistemde gerçekleşir ve birden fazla paydaşın katkılarıyla şekillenir. Bu katkılar, dilin sürekli olarak gelişmesini, yenilikleri benimsemesini ve kullanıcıların ihtiyaçlarına cevap vermesini sağlar.